Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967

Τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου του 1967 εξεράγη ένα στρατιωτικό πραξικόπημα με επικεφαλής τον ταξίαρχο τον Στυλιανό Παττακό και τους συνταγματάρχες Γ. Παπαδόπουλου και Μακαρέζο, το οποίο κατέλησε τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας και της επέβαλε μία επταετή περίοδο δικτατορίας. Η χώρα την περίοδο εκείνη ουσιαστικά βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο. Οι εκλογές είχαν προκυρηχθεί για τις 28 Μαΐου και την εξουσία ασκούσε ήδη από τις 3 Απριλίου η ΕΡΕ με πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπολο, έχοντας την σύμφωνη γνώμη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεωργίου Παπανδρέου και του βασιλιά Κωνσταντίνου.

Διάχυτη ήταν η υποψία πως τις εκλογές θα κέρδιζε η Ένωση Κέντρου και θα επανερχόταν θριαμβευτικά στην εξουσία υπό τον Γ. Παπανδρέου. Πολλοί πίστευαν οτι θα τίθονταν ένα τέλος στη διετή πολιτική ανωμαλία, που έμεινε στην ελληνική ιστορία ως η ''αποστασία'' και σηματοδοτήθηκε από την παραίτηση του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου (52,2% στις εκλογές του 1964) στις 15 Ιουλίου του 1965 ύστερα από σύγκρουσή του με το βασιλιά Κωνσταντίνο.

Στα δεξιότερα του πολιτικού φάσματος ένα τμήμα της ΕΡΕ αναζητούσε ένα λοχία για να σώσει την χώρα από τον αναρχοκομμουνισμό. Για την μετεμφυλική δεξιά την προδικτατορικής περιόδου κομμουνιστές ήταν εν ευρεία έννοια και οι κεντρώοι.

Οι στατηγοί, το παλάτι κάποιοι πολιτικοί της δεξιάς και οι Αμερικανοί καλοέβλεπαν μιας μικρής διάρκειας συνταγματική εκτροπή που θα επανέφερε την κατάσταση στη σωστή ρώτα, δηλαδή στην εναλλαγή της εξουσίας απο τη Δεξιά σε ένα μετριοπαθή κέντρο. Η '' χούντα των στρατηγών'' έμεινε ένα ανεκπλήρωτο σχέδιο, καθώς πρόλαβαν οι μικροί αξιωματικοί με το πραξικόπημα στις 21 Απριλίου με πρόσχημα τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Κάτι τέτοιο δεν υφίσταται καθώς η ΕΔΑ που εκπροσωπούσε την Αριστερά (το ΚΚΕ ήταν παράνομο) κινούνταν στο 11,80% στις εκλογές του 1964 έναντι του 24,43% του 1958.

Πρέπει όμως να συνυπολογίσουμε ότι βρισκόμαστε 17 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου και την κοτύφωση του Ψυχρού Πολέμου όσον αφορά τη διεθνή συγκυρία. Ο στρατός ήταν πανίσχυρος με παράδοση επεμβάσεων κατά τον 20ο αιώνα , οι Αμερικανοί θεωρούσαν φέουδό τους την Ελλάδα , το δεξιό παρακράτος ήταν ισχυρό (δολοφονία Λαμπράκη) και το παλάτι ήταν ένας αυτόνομος πόλος εξουσίας.